W 1925 r. powstała pierwsza świecka organizacja skupiająca polskich Tatarów – Związek Kulturalno-Oświatowy Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej. W miniony weekend, 18-19 października 2025 r. odbyły się Centralne Obchody 100-lecia działalności organizacji tatarskich w Polsce zorganizowane przez Związek Tatarów RP. W uroczystościach wzięło udział wielu znamienitych gości i przedstawicieli społeczności tatarskiej.

Część oficjalna obchodów odbyła się 18 października br. w Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim. Podczas wydarzenia uhonorowani zostali najbardziej aktywni i zasłużeni członkowie społeczności tatarskiej.

Prezes Rady Centralnej ZTRP Jan Adamowicz, w imieniu ZTRP, otrzymał z rąk Wicemarszałka Senatu RP Macieja Żywno Medal Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. To honorowe odznaczenie nadawane jest wybitnym osobom lub instytucjom, które mają szczególne zasługi dla rozwoju społecznego, kulturalnego, gospodarczego Polski. Wicemarszałek Senatu dziękując za dotychczasowe działania, podkreślił, że Tatarzy Polscy są ważną częścią całej społeczności naszego regionu.

Podczas uroczystości Prezes podlaskiego oddziału ZTRP dr Artur Konopacki, Pełnomocnik Wojewody Podlaskiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych, decyzją Prezydenta RP uhonorowany został Srebrnym Krzyżem Zasługi za działania na rzecz podtrzymania i rozwoju tożsamości kulturowej tatarskiej mniejszości etnicznej. Odznaczenie wręczył Wojewoda Podlaski Jacek Brzozowski, który w swoim wystąpieniu podkreślał, że mniejszość tatarska, która od wieków stanowi ważną część historii i tożsamości naszego kraju, w szczególności wielokulturowego województwa podlaskiego. Najbardziej zasłużeni działacze Związku zostali uhonorowani otrzymując z rąk Wojewody pamiątkowe grawertony.

– Tatarzy od wieków wpisani są w historię naszego regionu. To tutaj, w Bohonikach, Kruszynianach i wielu innych miejscach, kultura tatarska żyje na co dzień – w kuchni, w tradycji, w serdecznym uśmiechu gospodarzy, którzy potrafią przyjąć każdego jak swojego – napisał w liście Marszałek Województwa Podlaskiego Łukasz Prokorym. Odczytał go radny wojewódzki Igor Łukaszuk.

Prezes RC ZTRP Jan Adamowicz przypomniał najnowszą historię organizacji tatarskich w Polsce i przybliżył działalność Związku oraz wkład mniejszości tatarskiej w polską kulturę. Następnie wręczył okolicznościowe upominki najaktywniejszym działaczom i sympatykom stowarzyszenia.

Uczestnicy wydarzenia mieli tez okazję wysłuchać referatów pogłębiających wiedzę o historii i teraźniejszości działań organizacji tatarskich w Polsce, a w dyskusji zastanowić się nad ich przyszłością. W panelu wzięli udział dr hab. Selim Chazbijewicz, dr Artur Konopacki i dr Aleksander Miśkiewicz

Nie zabrakło także akcentu kulinarnego. Wszyscy uczestnicy konferencji podczas przerwy kawowej mieli okazję skosztować tatarskich smakołyków przygotowanych przez tatarską restaurację HALVA.

Uroczystość uświetnił występ prowadzonego przez Fundację Tatarskie Towarzystwo Kulturalne Tatarskiego Zespołu Taneczno-Wokalnego Buńczuk, który wprowadził niepowtarzalny klimat i przeniósł publiczność w świat tatarskich melodii i tradycji.

Drugi dzień obchodów rozpoczął się wizytą w Bohonikach, gdzie uczestnicy mieli okazję zwiedzić Meczet, a na mizarze upamiętniono i złożono hołd wybitnym tatarom, którzy za życia angażowali się w podtrzymanie tradycji i kultury mniejszości tatarskiej i działali na rzecz członków społeczności.

Zwieńczeniem dwudniowych uroczystości była wizyta w Kruszynianach, gdzie również punktem obowiązkowym był wstęp do Meczetu oraz uhonorowanie mogił najbardziej zasłużonych Tatarów. Uczestnicy wydarzenia mieli także okazję skosztować specjałów kuchni tatarskiej przygotowanych przez Tatarską Jurtę.

Centralne Obchody 100-lecia działalności organizacji tatarskich w Polsce odbyły się pod honorowym patronatem Wojewody Podlaskiego oraz honorowym patronatem Marszałka Województwa Podlaskiego. Wydarzenie zostało zrealizowane dzięki dotacji udzielonej przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Informacje prasowe:

• TVP3: https://bialystok.tvp.pl/89537306/tatarzy-swietuja-100-lecie-dzialalnosci-organizacji-w-polsce-wideo
• Polskie Radio: https://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/254869
• Podlaski Urząd Wojewódzki: https://www.gov.pl/web/uw-podlaski/100-lecie-organizacji-tatarskich-w-polsce

fot. Krzysztof Kadziewicz, Podlaski Urząd Wojewódzki, ZTRP